Trải dọc đất nước, hẳn đi đến đâu ta cũng đều tìm được nét riêng, nét đẹp của vùng đất ấy. Đúng vậy! Hễ cứ nhắc đến kẹo cu đơ, người ta nghĩ ngay tới Hà Tĩnh. Và khi nói tới Hà Tĩnh thì chắc chắn không thể không nhắc đến món kẹo cu đơ. Kẹo cu đơ Vĩnh Vân là thương hiệu kẹo cu đơ uy tính chất lượng tại huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An. Nếu bạn có dịp ghé thăm vùng đất “địa linh nhân kiệt” thì đây là một địa điểm bạn không thể bỏ qua. Đến đây bạn sẽ được tận mắt học hỏi cách làm kẹo cu đơ truyền thống và đem những gói kẹo dẻo ngon về làm quà cho gia đình và người thân.
Chị Nguyễn Thị Vân – người con Hương Sơn Hà Tĩnh với hi vọng đem đặc sản quê hương đến gần hơn với con người và vùng đất Nghi Lộc – nơi chị gắn bó suốt đời đã mở xưởng sản xuất kẹ cu đơ tại xóm Hoàng Tâm, xã Khánh Hợp. Trong gia đình, chị Vân là đời thứ 5 trong nhà được truyền lại công thức nấu kẹo truyền thống.
Lịch sử kẹo cu đơ bao nhiêu lâu thì công thức gia truyền của nhà chị Nguyễn Thị Vân cũng có được bấy nhiêu năm. Chị là con gái của gia đình xuất thân từ huyện Hương Sơn Hà Tĩnh- là cái nôi ra đời của loại kẹo truyền thống này.
Kẹo Cu Đơ gồm: hai mặt ngoài là hai miếng bánh đa nướng giòn tròn như trăng rằm, ở giữa là nhân lạc rang được phủ một lớp mật có màu vàng rất ngọt ngào. Nhìn đơn giản là thế, nhưng để làm ra nó là cả một công đoạn đòi hỏi sự khéo léo và tỉ mỉ.
Nguyên liệu làm ra chiếc kẹo cu đơ bao gồm: Lạc (Đậu phộng), mật mía, mạch nha, bánh tráng nướng, gừng. Tuy đơn giản, nhưng để làm ra được món kẹo cu đơ ngon đúng vị truyền thống thì từng nguyên liệu đều phải được lựa chọn và sơ chế tỉ mẩn và kĩ lưỡng.
Lạc ngon nhất được nhập từ vùng Nghi Lộc Nghệ An, lạc mua về được bóc vỏ ngay tại lò, lựa ra những hạt lạc tròn đầy, vỏ bóng.
Mật mía gia đình lựa chọn là mật mía Nghĩa Đàn Nghệ An. Mật mía ở vùng này có hương vị thơm ngon, dẻo quyện, màu cánh cam, không thể lẫn được với mật từ vùng khác. Cho thêm mạch nha giúp cho kẹo cu đơ có độ ngọt vừa miệng chứ không bị quá gắt, bánh cũng trở nên khó bị chảy khi đi lâu ngày.
Bánh tráng nướng không nơi đâu khác đó chính là bánh tráng Đô Lương xứ Nghệ. Lựa chọn bánh đa ( bánh tráng nướng) để làm kẹo cu đơ muốn ngon thì cần phải chọn loại có vị nhạt hơn những loại bánh thông thường để không làm át đi vị đúng chuẩn của kẹo cu đơ.
Gừng loại ngon nhất phải kể đến là gừng từ vùng cao Kỳ Sơn Nghệ An, loại gừng để được canh tác một cách tự nhiên của người đồng bào. Gừng Kỳ Sơn chỉ thu hoạch đúng một mùa trong năm, mua về để trữ sử dụng cho cả năm. Gừng để lâu cũng cần được bảo quản nhiệt độ ngoài trời chứ không phải loại gừng to được bảo quản ở nhiệt độ lạnh, khiến cho gừng bị ngấm nước, sẽ mất đi mùi vị cay nồng.
“Chè xanh thêm chút gừng cay
Cu Đơ Hà Tĩnh làm say lòng người”.
Thêm một thú vui bình dị của người Hà Tĩnh khi ăn kẹo Cu Đơ, đó là “phải có bát chè xanh”.Vị bùi của lạc và bánh tráng vừng, vị ngọt thơm của mía, cay nhẹ của gừng được hoà quyện vào nhau làm cho người thưởng thức cảm thấy ấm bụng. Cắn một miếng kẹo, nhâm nhi một chút nước chè xanh ngồi trò chuyện thì chẳng còn chi bằng.
Bắt kịp với thời đại công nghệ ngày càng đổi mới, Kẹo cu đơ Vĩnh Vân cũng đã có những bước tiến mới trong các quy trình sản xuất kẹo. Phải kể đến các thiết bị như máy nướng bánh, mô-tơ giúp khuấy đảo kẹo,… Đây đều là các thiết bị sử dụng điện giúp tiết kiệm được thời gian và mang lại năng suất cao nhằm đáp ứng được nhu cầu của khách hàng một cách nhanh chóng nhất. Ngoài ra, việc quảng cáo và mua bán online trên các trang mạng xã hội cũng đã giúp du khách biết đến nhiều hơn về món đặc sản thơm ngon này.
Xã hội ngày càng phát triển, có nhiều loại bánh kẹo đẹp mắt, đắt tiền được sản xuất theo dây chuyền công nghệ đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường. Song kẹo cu đơ vẫn là sự lựa chọn ưu ái của nhiều người khi được chọn làm quà biếu. Hình ảnh chiếc kẹo thô ráp, sần sùi mang dáng vẻ mộc mạc, chân quê, vị ngọt, nồng, cay, dòn của bánh hòa tan với vị ngọt chát của nước chè, vừa lạ vừa quen, chân tình đầm ấm đã để lại nhiều nhớ nhung, xao xuyến cho biết bao người.